Ochrona własności intelektualnej

Wszystko co kiedykolwiek wymyślił człowiek może być przedmiotem własności intelektualnej. Ochrona własności intelektualnej obejmuje dwie kategorie: ochrony praw autorskich i własności przemysłowej. Jedna z nich to prawa autorskie i prawa pokrewne. Prawa autorskie dotyczą autora, czyli utworów literackich i artystycznych zapisanych, wykonanych oraz nagranych.

Prawa pokrewne dotyczą wszystkich ludzi zaangażowanych w rozpowszechnianie, wykonanie i rozreklamowanie utworów: artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów, nadawania programów radiowych i telewizyjnych oraz pierwszych wydań. Z kolei własność przemysłowa to wszelkie: wynalazki, wzory (polecamy zobacz więcej) przemysłowe i użytkowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne, topografie układów scalonych. Prawa własności przemysłowej są przyznawane przez odpowiedni do tego organ. W Polsce zajmuje się tym Urząd Patentowy. Prawa autorskie nie potrzebują składania wniosków do urzędu. Żeby utwór był chroniony prawami autorskimi powinien spełniać dwa kryteria: musi być wynikiem indywidualnej twórczości i musi być niepowtarzalny. Drugim wymogiem jest zapisanie utworu w jakiejś formie.

Ochrona własności przemysłowej obejmuje: projekty wynalazcze, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne. W obrębie projektów wynalazczych rozróżnia się wynalazki (pomysł przełożony na nowe rozwiązanie techniczne), wzory użytkowe, wzory przemysłowe i topografię układu scalonego. Zgłoszenie wynalazku do Urzędu Patentowego skutkuje jego opatentowaniem, co łączy się z uprawnieniami do wyłącznego wykorzystywania oraz uzyskiwania korzyści finansowych. Wzory użytkowe dotyczą także rozwiązania technologicznego z naciskiem na oryginalność i przydatność. O ile w patencie główny nacisk kładziony jest na innowacyjność o tyle wzory użytkowe kładą nacisk na funkcjonalność. Przykładem wzoru użytkowego jest: zapalniczka, rower i zamek do drzwi.

Wzory przemysłowe dotyczą głównie ochrony zewnętrznej postaci wyrobu: kształtu, zdobienia, koloru. Przykładem wzorów przemysłowych są: fasony spodni i sukienek, meble, ozdobne czcionki. Topografia układu scalonego to ochrona innowacyjnego rozmieszczenia elementów. Przykładem topografii układu scalonego może być program komputerowy. Znaki towarowe to znaki graficzne (wyraz, rysunek, kompozycja kolorystyczna radca (polecamy jesteśmy tutaj) forma przestrzenna), melodia lub sygnał dźwiękowy. Są one na tyle wyjątkowe, że jednoznacznie łączą się z daną marką. Przykładami znaków towarowych mogą być loga firm i hasła reklamowe.Czytaj też

Oznaczenia geograficzne wskazują na nazwę regionu, miejsca lub kraju. Oznaczenie geograficzne używane jest do podkreślenia przynależności terytorialnej towaru. Przykładem mogą być pierniki toruńskie lub koronki z Koniakowa

W czasach znacznie łatwiejszego rozprzestrzeniania treści za pomocą komputera, istota ochrony praw autorskich oraz własności przemysłowej nie może być przez nikogo banalizowana. Ochrona własności intelektualnej nie dotyczy bowiem jedynie wynalazców, autorów utworów oraz ich wydawców. Użytkownik kultury nie jest pasywny, ale aktywnie bierze udział w tworzeniu kultury. Prawa autorskie chronią również publikacje na stronach internetowych statystycznych obywateli nie dopuszczając do plagiatów.